We spraken met Sybren Bangma, voorzitter raad van bestuur Dimence en vice-voorzitter van GGZ Nederland n.a.v. van zijn positieve houding t.o. onze doelstelling om de agressie naar de GGZ-verpleegkundigen te verminderen.
Wat betreft onze eis van zeggenschap voor verpleegkundigen bij (over)plaatsing en terugname refereerde Sybren aan de situatie in de 80-er jaren toen verpleegkundigen grote invloed hadden en opnames konden wijgeren. Dit had destijds het effect dat er een poule aan lastige of onveilige patiënten ontstond die niemand wilde hebben en nergens geplaatst konden worden. Verwijzers zoals huisartsen zaten met de handen in het haar. Sybren benadrukt dat het voor het management heel belangrijk is dat een dergelijke situatie niet weer terugkomt. Hij voelt daarom meer voor mede-zeggenschap en goed overleg.
Wij hebben uitgelegd dat de bevoegdheid tot zeggenschap geen ad hoc weigeringen mag veroorzaken op verkeerde gronden zoals lastigheid, maar dat er een protocol gebruikt wordt dat waarborgt dat alleen de veiligheid in het geding is. We gaan er vanuit dat het om zeer kleine aantallen patiënten gaat, degenen die men in de klinieken wel kent op basis van hun reputatie. Ook geeft zeggenschap veiligheid in die situaties waar het overleg niet goed is en voorkomt het dat er eerst incidenten moeten plaatsvinden voordat ingegrepen wordt.
In het verlengde van onze eis, verwachten we dat de instellingen de verantwoordelijkheid zullen nemen om er voor te zorgen dat er in de eigen instelling (of regio) een speciale voorziening komt waar deze groep veilig kan worden verpleegd en weer perspectief krijgt. Een dergelijke setting zou een tussenvorm kunnen zijn, ergens tussen de KIB en de gewone gesloten afdeling, met meer en speciaal getraind personeel e.d..
Bij Dimence bestaan overigens plannen in die richting, voor een z.g. transferium. Zeggenschap zal volgens ons juist de impuls kunnen geven voor het ontstaan van dergelijke transferia of voor andere oplossingen die de reële veiligheid op de werkvloer verbeteren.
Sybren is het met ons eens dat openbaarheid van de agressiecijfers een positieve uitwerking zal hebben op de creativiteit en de vastberadenheid van het management van de instellingen om de agressiecijfers daadwerkelijk naar beneden te krijgen. Hij stelt daarbij wel als voorwaarde dat er een uniform systeem ontwikkelt dient te worden dat door alle instellingen gebruikt wordt, wil je kunnen vergelijken. Ook zal het systeem inzicht moeten geven in de maatregelen die zijn genomen om herhaling te voorkomen. Daarbij zal er ook analyse mogelijk dienen te zijn die kan leiden tot structurele maatregelen die mogelijk breder zijn dan een betreffende afdeling. In praktische zin zou het systeem tevens gebruikersvriendelijker en minder tijdrovend dienen te zijn dan huidige systemen die in feite een drempel opwerpen om incidenten te melden.
Een dergelijk uniform systeem bestaat nog niet maar wordt wel al aangekondigd in het Actieplan 'Veilig Werken in de Zorg'. Onze conclusie is dat wij vasthouden aan onze eisen t.a.v. de agressiecijfers (de openbaarheid ervan, het noemen van harde streefcijfers -50% reductie in 5 jaar- en dat het niet behalen van de streefcijfers consequenties met hebben). Ook hier gaan we er vanuit dat het inwilligen van deze eisen tot resultaat zal hebben dat GGZ-instellingen hun verantwoordelijkheid zullen nemen en in versneld tempo een dergelijk systeem zullen (laten) ontwikkelen.
