18 nov 2012

Gesprek met Karin Straus, VVD tweede kamerlid

Op 15 november hebben we Karin Straus gesproken, tweede kamerlid van de VVD. Al snel werd duidelijk dat Karin zich intensief bezighoudt met geweld tegen hulpverleners binnen de GGZ. Haar zorg gaat niet alleen uit naar de ‘publieke ruimte’ maar evengoed naar de GGZ achter de (gesloten) deuren. Ze maakt zich onder meer hard voor een convenant met de politie.

Ondanks de gedeelde missie kunnen we maar mondjesmaat iets voor elkaar betekenen. Wij denken dat zeggenschap van verpleegkundigen aangaande veiligheidskwesties (inclusief plaatsingsbeleid) en openbaarheid rondom incidenten (en de aanpak ervan) feitelijk de enige manier zijn om beweging in de situatie te krijgen. Hierover kregen we de handen niet helemaal op elkaar.

We hoorden van Karin dat het ‘Aktieplan Veilig werken in de Zorg’ op korte termijn geëvalueerd gaat worden. Wij zitten hierbij op het vinkentouw om onze eisen erin op te laten nemen. We worden hierover door Karin op de hoogte gehouden.

14 nov 2012

Gesprek met VWS, GGZ-Nederland, V&VN, Inspectie SZW - deel 1: Zeggenschap

Op 13 november vond dit gesprek op initiatief van VWS plaats, helaas zonder NU'91 maar met de Inspectie SZW. Er werden 2 onderwerpen besproken: Zeggenschap en openbaarheid.

deel 1: Zeggenschap bij (over)plaatsing en terugname

De aanwezigen beseffen dat het exclusieve overplaatsingsrecht van de psychiater nog te vaak incidenten te zien geeft die voorkomen zouden kunnen worden als eerder wordt ingrijpen. Om het eerste incident voor te zijn zullen we dus moeten beslissen op basis van gevoelens en intuïtie. Gelukkig is dit nu juist een gebied waar GGZ-verpleegkundigen hun beroep van gemaakt hebben.

Tot onze verassing bleek dat GGZ-verpleegkundigen op grond van de Wet BIG reeds bevoegd zijn tot zeggenschap bij overplaatsing. Het probleem ligt dus niet in het ontbreken van de bevoegdheid maar in het feit dat we als GGZ-verpleegkundigen te weinig van deze bevoegdheid gebruik maken en dat, wanneer we dit wel doen, onze stem niet voldoende wordt gehoord.

Om er voor te zorgen dat alle betrokkenen (artsen, leidinggevenden en vooral ook de GGZ-verpleegkundigen) ervan doordrongen zijn dat verpleegkundigen bevoegd zijn en ze in de toekomst beter van de bevoegdheid gebruik zullen maken, hebben we het volgende afgesproken:

1. De initiatiefnemers van de petitie gaan op heel korte termijn, samen met GGZ Nederland en de vakbonden een conceptprotocol ontwikkelen over hoe te handelen bij vermoedens van gevaar. Vervolgens zal dit concept getoetst worden door de Inspectie SZW. Zodra de Inspectie akkoord is wordt het protocol vastgelegd in de Arbocatalogus GGZ. Dit proces zou al binnen 3 maanden afgerond kunnen zijn. Eventueel kan V&VN bijspringen door expertise in te brengen.

2. GGZ Nederland zal zich vervolgens inspannen om het nieuws te verspreiden. Uiteraard zullen de anderen dit ook doen.

Wij zijn als actiegroep heel erg blij met dit resultaat! De aanwezigen hebben ons er van kunnen overtuigen dat het vastleggen van zeggenschap in de Arbocatalogus GGZ net zo goed is als het vastleggen in de Arbowet en misschien wel beter. Vastleggen in de Arbowet is namelijk een proces dat wel 5 jaar kan duren en een onzekere uitkomst heeft. De Arbocatalogus GGZ is te zien als een uitvloeisel van de wet, maar dan veel meer in detail uitgewerkt. Eenmaal geaccepteerd door werkgevers, vakbonden en Inspectie SZW, heeft de catalogus dezelfde, bindende status als de wet. Top!

Gesprek met VWS, GGZ-Nederland, V&VN, Inspectie SZW - deel 2: Openbaarheid

Op 13 november vond dit gesprek op initiatief van VWS plaats, helaas zonder NU'91 maar met de Inspectie SZW. Er werden 2 onderwerpen besproken: Zeggenschap en openbaarheid.

deel 2: Openbaarheid van de agressiecijfers

Volgens ons draagt openbaarheid er toe bij dat iedereen over (on)veiligheid zal gaan praten en zal gaan meedenken over de oplossingen. Het zal inventiviteit en creativiteit losmaken die juist nodig is om nieuwe oplossingen te vinden. Dit gebeurt niet zolang het probleem aan het zicht onttrokken blijft. We willen dat het werken aan veiligheid de nationale sport van de GGZ wordt en dat iedereen, van de werkvloer tot aan de raad van bestuur, er voldoening uit zal putten om bij te dragen met goede, originele ideeën, best practices enz..

Tegen openbaarheid bestaat echter weerstand bij GGZ Nederland en V&VN. Men vreest dat openbaarheid zal leiden tot minder meldingen. Dit omdat instellingen die hun best doen om alle incidenten netjes te melden, dan juist het meest gestraft zullen worden in de publieke opinie, terwijl ze het eigenlijk beter doen dan instellingen die te weinig incidenten melden. Wij hebben deze argumenten al eerder weerlegd in dit blog:
Weerlegd: Openbaarheid leidt tot minder meldingen van incidenten;
Weerlegd: Openbaarheid leidt tot onbetrouwbare vergelijkingen tussen instellingen.

Er wordt op gewezen dat dit nu eenmaal de fase is waarin de sector op dit moment zit wat betreft het melden van incidenten. Wij vinden dit inderdaad slechts tijdelijke problemen die snel opgelost moeten worden omdat je anders het taboe in stand houdt. De sector moet er snel voor zorgen dat, tegelijk met de meldingen ook de genomen maatregelen worden gepubliceerd. En dat er sector-breed een gelijkluidend beleid komt ten aanzien van het registreren van incidenten en het nemen van maatregelen. Zie ons standpunt Van 'Veilig Incidenten Melden' naar 'Incidenten Melden & Maatregelen Nemen'.

Helaas is er op dit punt niet concreets afgesproken, anders dan dat openbaarheid misschien in de toekomt ooit mogelijk zal worden. Een cultuurscan van de sector vanuit het model van Hearts & Minds zou vermoedelijk opleveren dat de GGZ wat betreft personeelsveiligheid nog in een beginfase zit, de reactieve fase. Wij vinden dat openbaarheid in deze fase de aangewezen prikkel is tot een betere veiligheidscultuur.

We zullen onze actie dan ook voortzetten met de bedoeling om via de openbaarheid van Meldingen & Maatregelen -plus wat daar verder voor nodig zal blijken te zijn- de cultuur te helpen veranderen in een open, proactieve cultuur waarin het realiseren van de beste zorg binnen volledige personeelsveiligheid de standaard is.