26 aug 2012

Verplegen in de GGZ hoort een veilige publieke taak te zijn

De agressie tegen hulpverleners is speerpunt van landelijk beleid. Brandweerlieden, politieagenten en ambulancebroeders krijgen de handen op elkaar. Onder de noemer ‘Veilige publieke taak’ wordt agressie tegen hen voortvarend aangepakt. De hulpverleners in de GGZ worden hierbij vergeten. Binnen de muren van de instelling hebben zij ook een publieke taak maar zodra het gesprek de GGZ betreft wordt het akelig stil.

Het lijkt te complex of te gevoelig of mogelijk is er iets anders aan de hand. Maar in elk geval komen beleidsmakers, arbeidsinspectie en werkgevers niet in beweging. Alsof de verpleegkundige geacht wordt zich zonder mopperen professioneel in elkaar te laten slaan.

Een collega werd mishandeld door een patiënt, verweerde zich in een impuls en werd zelf overgeplaatst. Toen kort hierna zijn collega doelwit werd van een andere patiënt op dezelfde afdeling durfde zij zich helemaal niet meer te verweren. Ze kon op dat moment alleen maar bedenken wat er met haar collega was gebeurd, dat verlamde haar. Met alle gevolgen van dien. Zo komt het voor dat één patiënt de hele afdeling terroriseert en niemand durft in te grijpen.

Werkgevers houden de cijfers van agressie-incidenten binnen hun instelling onder de pet. Ze hebben samen met werknemersbonden het actieplan 'Veilig werken in de Zorg' opgesteld om de agressie terug te dringen. Maar zolang ze de cijfers niet openbaar hoeven maken blijken ze het niet aan te pakken. Hoe kan het dat zij niet in beweging komen, het is toch ook hun belang?

Het is een beetje gissen maar mogelijk speelt mee, dat de behandelaars de dominante professie zijn. Het verlenen van bevoegdheden aan verpleegkundigen met betrekking tot (over)plaatsen stuit op heftige weerstand. De weerstand rond het openbaar maken van de incidenten is mogelijk nog groter, reputatieschade lijkt hierbij de grootste angst. En zo verandert er niets.

Patiëntveiligheid is terecht speerpunt van beleid. Zolang verpleegkundigen geen zeggenschap krijgen over plaatsing en de cijfers per instelling verzwegen worden is de patiënt -net als de verpleegkundige- vogelvrij. Het wordt tijd dat we dit helder en concreet aanpakken.