2 dec 2012

Zeggenschap van tafel geveegd - GGZ-cultuur niet klaar voor veiligheidsmaatregelen die echt werken

In tegenstelling tot de verwachtingen, heeft het gesprek met de beheerders van de Arbocatalogus GGZ niets opgeleverd. Op 27 november vond een belangrijk gesprek plaats. De Arbocatalogus zou worden herschreven en we zouden de zeggenschap van verpleegkundigen rond veiligheidskwesties daarin verankeren. Onze pseudo-arbocatalogus zou daarbij het uitgangspunt van gesprek zijn. Dachten wij. Het pakte anders uit.

Aan het gesprek namen deel: FNV, CNV (vakbonden) en GGZ Nederland (werkgevers). We zien steeds hetzelfde patroon: Men is bang zich te branden en schuift het daarom liever door naar anderen Niemand pakt door, niemand pakt aan.

De argumenten die we horen zijn steeds hetzelfde, ook nu weer. Men vindt dat verpleegkundigen reeds genoeg mogelijkheden hebben om aan behandelaren kenbaar te maken dat ze vrezen voor een incident of geen perspectief meer zien voor een patiënt. Men vindt dat verpleegkundigen anders maar moeten klagen bij de raad van bestuur of bij de Arbeidsinspectie of zich ziek moeten melden. Dat wordt letterlijk gezegd door de beleidsmakers.

Ook is men bang dat instellingen risicovolle patiënten niet meer kunnen onderbrengen op gewone afdelingen en dat zij daarmee voor plaatsingsproblemen komen te staan. Zorgplicht voor patiënten is duidelijk belangrijker dan zorgplicht voor verpleegkundigen. Terwijl het voor patiënten ook veiliger wordt als wij kunnen gaan beslissen.

Wij nemen daar geen genoegen mee. Telkens blijkt dat men niet aan echte zeggenschap wil omdat dit een maatregel is die echt werkt en dus consequenties heeft. Mogelijk moet er een beter passend aanbod komen, zoals high intensive care units. Dat merken we pas als verpleegkundigen de klappen niet meer willen opvangen in een onveilige omgeving.

Het Actieplan 'Veilig Werken in de Zorg' en de Arbocatalogus GGZ zijn vrijblijvend en zullen het daarom niet veiliger maken. Voor maatregelen die echt een omslag in de cultuur teweeg kunnen brengen zoals autonome zeggenschap van verpleegkundigen en openbaarheid van agressiecijfers (incl. genomen maatregelen), lijkt de tijd nog niet rijp.

(Het gesprek was de uitkomst van eerder overleg op 13 nov, dat plaatsvond op initiatief van VWS.)